Lang voordat er sprake was van het Kasteel van Zuurbemde in zijn huidige vorm, was er reeds bebouwing op de site van het huidige Kasteelpark.
Initieel lag op de plek van het huidige domein een feodaal mottekasteel, waarvan op de Villaretkaart nog overblijfselen van te zien zijn.
Een 'motte' is de oud Nederlandse benaming voor een aarden heuvel waarop een verdedigingstoren of schanstoren gebouwd werd. Deze schanstorens waren oorspronkelijk van hout & vonden hun ontstaan in de onzekere tijden, die werden veroorzaakt door de invallen van de Noormannen (lees meer op volgende link).
Familie 'de Foestraets'
Tegen ten laatste 1745 moest het slot plaats maken voor een hoeve, eigendom van de adelijke familie 'de Foestraets' (soms ook geschreven als Faestraets of Festreats) die reeds lang stevig verankerd waren in de regio Tienen-Glabbeek-Zuurbemde en de heerlijke rechten van Zuurbemde gekocht zouden hebben van Pierre van Ranst, burgemeester van Tienen.
De hoeve bestond uit een aantal gebouwen in een U-vorm, zie ook het extract van de Ferrariskaart (opgemaakt tussen 1771 & 1778) van Zuurbemde waarop men ongetwijfeld de Sint Catharinakerk en omliggende bebouwing herkent en men naar het zuidoosten de Foestraets hoeve kan vinden. De middeleeuwse omwalling van op de Villaretkaart is niet meer te herkennen.
Het verhaal gaat verder wanneer een van de dochters van de 'de Foestraets' familie, Pauline-Marie-Ghislaine de Foestraets, in 1815 trouwde met Edmond Charles Guillaume Ghislain de la Coste.
Familie 'de la Coste'
De familie 'de la Coste' stamt oorspronkelijk uit de streek rond Genua (oorspronkelijk eerder geschreven 'della Costa').
In de 15e eeuw verhuisde een zijtak naar West-Vlaanderen, waar Andreas (later Andries) de la Coste trouwde met Agnes Adornes (een adelijke familie die reeds lange tijd in Vlaanderen verbleef maar eveneens van Genuese afkomst is). Voor Agnes Adornes was het echter haar tweede huwelijk, ze was ervoor getrouwd met de edelman Cornelius van Haelewyn, de burgemeester van Brugge.
Andries de la Coste werkte zich met haar aan zijn zijde zelf ook op tot Burgemeester van Brugge. Een aantal van zijn afstammelingen zouden deze functie nadien ook opnemen.
Een aantal generaties van deze invloedrijke familie later komen we uit bij Alexandre Augustin de la Coste (1744-1790), die trouwde met Marie Isabelle Ghislaine van der Fosse, en zo werd in 1788 Edmond Charles Guillaume Ghislain de la Coste geboren.
Edmond Charles Guillaume Ghislain de la Coste
Levensloop Edmond Charles - work in progress
Kasteel 'de la Coste'
In 1820 - 1825 bouwde Edmond Charles de la Coste het middelste gedeelte van het kasteel met vijf traveeën, een verdieping met viervlakkig dak en een terras in het midden.
Het is in neoclassicistische stijl opgetrokken: een middenrisaliet (het zuidelijk vooruit springend deel) heeft op de benedenverdieping drie rondboogvensters, drie rechthoekige vensters op de eerste verdieping en drie halve vensters in het dak. Er is een mooi verhoogd terras met balustrade aan deze zuidwestelijk gerichte voorgevel. Onder de kroonlijst zijn steigergaten aangebracht, afgeboord met zandsteen. Dit gedeelte staat naast andere hoevegebouwen in de Atlas der Wegen (1841-1845).
Na een brand omstreeks 1849 werd het kasteel heropgebouwd in de huidige hoefijzervorm, bestaande uit een centraal deel met twee zijvleugels, die telkens eindigen op een vierkantig paviljoen.
De restanten van de hoeve Foestraets werden toen ook afgebroken. Het Kasteel van Zuurbemde staat voor het eerst in zijn huidige vorm weergegeven op de historische kaarten van Popp waar het dorp 'Suerbempde' evenals het Chateau aangegeven zijn (opgemaakt tussen 1842 & 1879).
In de zuidwestelijke gevels van de paviljoenen bevindt zich telkens een grote deur met rondbogen. De meeste vensterschijven zijn nog in geblazen glas. De zuidoostelijke gevel van het oorspronkelijk vierkante gebouw heeft aan de vrije zijde een groot raam met een ruit uit één stuk. Deze doet dienst als een soort spiegel voor de rechthoekige vijver, die als een klein "petit canal" in zuidoostelijke richting ligt.
Binnenin vindt men nog mooie schouwen en mooi houten schrijnwerk.
Vroeger vertrok uit de as van het hoefijzer een dreef of koetsweg van 1,5 km lang, die uitgaf op de provinciale weg Tienen - Diest. Het doel is een deel van deze dreef terug open te kunnen stellen om zo de originele 'oprij' ervaring vanaf de straat 'Ruiterij' te kunnen beleven.
Achter het kasteel ligt een Engelse tuin met twee vijvers. Het kasteel ligt in de vallei van de Velpe en de vijvers wateren hiernaar af.
Een ijskelder met koepelgewelf staat nog langs de randweg van het park, op 75 m van het kasteel in noordoostelijke richting. Dit was vroeger de "koelkast" van het kasteel. Tijdens de winter werden dan door de werklieden grote ijsblokken uit de vijver gehakt. Deze moesten het vlees, dat aan haken hing, helpen bewaren tijdens de warme periode, tot de nieuwe slachttijd in de herfst of winter. Een ijskelder stak gedeeltelijk in de grond en was meestal nog flink met aarde en gras als natuurlijke isolatie bedekt.
Einde van de lijn 'de la Coste'
Pauline-Marie-Ghislaine de Foestraets overleed op 3 april 1832 bij de geboorte van haar negende kind. Edmond Charles de la Coste hertrouwde niet, en overleed zelf op 30 maart 1870. Hij ligt begraven in de familiale grafkelder in de Sint-Catharina kerk te Zuurbemde, een grote maar eenvoudige grafkelder die aan de noordzijde tegen het koor van de kerk is gebouwd.
Edmond Charles de la Coste en Pauline-Marie-Ghislaine de Foestraets hadden samen 9 kinderen, maar geen kleinkinderen. Met het overlijden van hun langstlevende dochter Thérèse is de familielijn 'de la Coste' in 1899 geeindigd. Het kasteel en bijhorend parkdomein werd in 1901 verkocht, maar de naam 'de la Coste' leeft hierin uiteraard wel verder.
Na de la Coste's verbleven er nog andere adellijke families, de familie 'van Lettenhove', afstammelingen van Eulalie de La Coste (dochter van Edmond & Pauline) die trouwde met Jules Charles Ysebrant de Difque en de familie 'Serclaes'.
Rond 1965 werd het kasteel gebruikt als rusthuis, eerst onder de naam "levensvreugd" en later "Arcadia".
Bronnen
Dit artikel gebruikt informatie uit eigen onderzoek evenals informatie beschikbaar gesteld via onder andere Geopunt, de gemeente Glabbeek & "Venster op Glabbeek".
